کد مطلب:47926 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

در آيه شريفه بَلْ هُوَ قُرْءَانٌ مَّجِيدٌ # فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظِ مراد از لوح محفوظ چيست؟

بَلْ هُوَ قُرْءَانٌ مَّجِيدٌ # فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظ;(بروج، 21 ـ 22) و اين قرآن افسانه نيست، بلكه قرآني است مجيد كه در لوح محفوظ جاي دارد.

لَوح (به فتح لام) به معناي صفحة عريضي است كه چيزي بر آن مينويسند و در آيه شريفه، منظور، صفحهاي است كه قرآن مجيد بر آن ثبت و ضبط شده است كه به نظر ميرسد، لوح محفوظ، همان صفحة علم خداوند متعال باشد كه شرق و غرب عالم را قرار گرفته و از هرگونه دگرگوني و تحريف، مصون و محفوظ است و احتمالاً همان چيزي است كه در قرآن كريم از آن به كتاب مبين و يا اُمالكتاب ياد شده است.

گرچه در آيات فوق، لوح محفوظ و لوح محو و اثبات در زمينة قرآن كريم و نزول معجزات يا كتب آسماني به پيامبران: وارد شده است، ولي در واقع، بيانگر يك قانون كلي و شامل است كه در منابع اسلامي نيز به آن اشاره شده است و آن اين كه:

تحقق موجودات و حوادث مختلف عالم دو مرحله دارد:

1. مرحلة قطعي: كه هيچ گونه دگرگوني در آن راه ندارد و در آيات فوق از آن به لوح محفوظ و اُمالكتاب تعبير شده است.

2. مرحلة غير قطعي (مشروط): كه در آن دگرگوني و محو و اثبات راه دارد; يعني هر لحظه، خداوند متعال مشغول محو آيتي و اثبات آيتي ديگر است; گويي در يكي از اين دو لوح، آنچه نوشته شده است، به هيچ وجه دگرگوني راه ندارد و كاملاً محفوظ است; و امّا ديگري ممكن است چيزي در آن نوشته شود و سپس محو گردد و به جاي آن چيز ديگري نوشته شود.

حقيقت امر اين است كه گاهي يكي حادثه را با اسباب و علل ناقصة آن در نظر ميگيريم، مثلاً: سمّ كشنده، بنابر مقتضاي طبيعتش انسان را ميكشد و گفته ميشود: هر كس آن را بخورد، ميميرد; بيخبر از آنكه اين سم، يك ضد سمي هم دارد كه اگر پشت سر آن خورده شود، اثر آن را از بين ميبرد; در اين مثال، لوح محو و اثبات است كه تغيير و دگرگوني (با توجه به حوادث ديگر) در آن راه دارد; ولي اگر اين حادثه را با علّت تامهاش، يعني وجود مقتضي در نظر بگيريم ـ كه در آن همه شرايط جمع و موانع نيز مفقود است ـ وقوع اين حادثه قطعي است و به اصطلاح، جايش در لوح محفوظ و امالكتاب است و هيچ گونه دگرگوني در آن راه ندارد.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي، ج 11، ص 375، نشر اسلامي / تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 10، ص 241، ج 26، ص 353، دارالكتب الاسلاميه. )